|
|
GESCHIEDENIS VAN HET BROWN SWISS RAS Het Brown Swiss ras vindt zijn oorsprong in het Noord Oostelijke Alpengebied van Zwitserland. Botopgravingen wijzen op verwante dieren van 4000 voor Christus. Het ras is inmiddels wijdverspreid over de hele wereld, en de totale wereld populatie wordt geschat op 7 miljoen dieren. Het ras is hiermee bijna het grootste ras ter wereld. Grote populaties zijn er in Duitsland, Zwitserland, Italië en Oostenrijk. Maar ook in Frankrijk, de VS, Canada, Australië en Nieuw Zeeland, Midden- en Zuid Amerika en Noord Afrika worden Brown Swiss koeien gemolken. Dit schetst zeer goed een van de sterke eigenschapen van het ras: het vermogen om uitstekend aan te passen aan extreme omstandigheden als hitte en kou. Over de hele wereld wordt het Brown Swiss ras geroemd om haar kracht, goede benen en klauwen. Dit vormt de basis voor de duurzaamheid en wereldwijde belangstelling. Het is in staat zeer persistent melk te produceren met hoog eiwit en daarbij een hele scherpe vet eiwit verhouding. Men denkt dat reeds vanaf de 10e eeuw doelgerichte selectie door monniken heeft plaatsgevonden binnen het lokale bruine alpenvee in Zwitserland. Tussen 1775 en 1782 werd in het klooster van Einsiedeln zelfs al een eigen stamboek bijgehouden. Het naar het kanton genoemde Schweizer vee werd het beste en meest bekende van de 12 verschillende variëteiten Bruin Bergvee die aan het eind van de 19e eeuw werden onderscheiden. Oorspronkelijk Zwitsers Bruinvee bestaat uit compacte melk-vleesdieren, die goed aangepast zijn aan hun bergachtig woongebied. De koeien hebben een schofthoogte van 135-140 cm en wegen 650-700 kg; de stieren zijn 145-155 cm hoog en 1.050-1.125 kg zwaar. De kleur van de vacht is karakteristiek grijsbruin, variërend van lichtgeelachtig of zilverkleurig tot donkerbruin. De stieren zijn donkerder dan de koeien. Rond de neusspiegel is het haar bijna wit en ook de haren in de oren zijn licht van kleur. Vanaf ongeveer 1850 werden dieren van dit dubbeldoelvee: werk-melkvee uitgevoerd naar omringende landen. Zo ook naar Amerika, waar de populatie gesticht werd door de aankoop van de stier William Tell en 7 vaarzen door Henry M. Clark in Zwitserland. Deze dieren en hun nakomelingen waren zeer succesvol op veetentoonstellingen. Later heeft vooral E.M. Barton veel Braunvieh uit Zwitserland gehaald, wat gedurende een tussentijdse importstop uit Europa i.v.m. MKZ verboden werd. Het Zwitsers Stamboek werd opgericht in 1878, gevolgd door de Amerikanen met de Brown Swiss Cattle Association of the USA in 1880. Nadat dit stamboek in 1889 geopend werd, duurde het nog tot 1898 tot het officieel als melkveeras werd erkend. In totaal werden 167 Zwitserse Bruinvee dieren geïmporteerd, die de grondslag leggen voor de huidige totale populatie van 1miljoen dieren, waarvan 16.000 in het stamboek op melk worden gecontroleerd. De Amerikanen hebben gefokt op dieren die doorgaans groter zijn en een meer melktypische bouw hebben. De spectaculaire uitbreiding van het ras heeft pas na 1940 plaatsgevonden.
Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw werd Zwitsers Bruinvee ingezet voor het verbeteren van Grijs- en Bruin Bergvee van omringende landen zoals Duitsland, Oostenrijk en Italië. In 1963 is de Internationale Associatie van Fokkers van Bruin Bergvee opgericht om een wereldwijde samenwerking mogelijk te maken. Het totale aantal Bruin Bergvee-dieren wordt nu op ongeveer 10 miljoen dieren geschat. Export vindt wereldwijd plaats en ook in het oorspronkelijk Europese fokgebied van de Bruine Bergrassen van Zwitserland, Duitsland, Oostenrijk, Italië en in de landen waar men dit vee op een later tijdstip is gaan houden, wordt het oorspronkelijke dubbeldoel-type door de American Brown Swiss omgevormd tot een enkeldoel melktype. Dit gebeurt op zo'n grote schaal dat het oorspronkelijke type zeldzaam aan het worden is. In Nederland is het ras populair geworden bij een aantal fokkers van Roodbont vee, die de Brown Swiss gebruiken voor verbetering. In 1992 is in Nederland de Brown Swiss Club opgericht. De Brown Swiss is ook populair in de koelere delen van veel Midden- en Zuid-Amerikaanse landen. Het wereldtotaal van het ras bedraagt nu ongeveer 7 miljoen dieren. (Bron: “Rundveerassen van de wereld”: Marleen. Felius) |
||||||||||||||||||||